فزایش وزن آب بدن ممکن است برای هر کسی اتفاق بیفتد. اما با اینحال باز هم آزار دهنده است. شما در صبح با چشمانی پف کرده بیدار میشوید و انگشتانتان آنقدر ورم کردهاند که نمیتوانید حلقه را از بند اول انگشتتان پایینتر ببرید. روی ترازو میروید و میبینید که ناگهان 1 کیلوگرم سنگینتر از دیروز هستید.
چه چیزی باعث افزایش وزن آب بدن میشود ،و چه کار میتوانید در موردش انجام دهید؟
خبر خوب این است که افزایش وزن آب بدن موقتی و گذرا است، و در واقع همان آب است نه چربی. روشن است که 1 کیلوگرم افزایش چربی در یک شب، تقریبا غیر ممکن است. برای ذخیره نیم کیلو چربی، باید 3500 کالری بیشتر از آنچه نیاز دارید بخورید. و این بدین معناست که برای یک و نیم کیلوگرم افزایش وزن چربی در یک روز، باید بیشتر از 10هزار کالری اضافی مصرف کنید.
اما چطور میشود که شما با چند کیلو افزایش وزن آب بیدار شوید؟ اگر از وضعیت سلامتی خوبی برخوردار باشید، تغییرات موقت مایعات طبیعی است، و اغلب به چیزی که خوردهاید یا نخوردهاید مربوط میشود.
بدن شما برای حفظ توازن مناسب، از یک سیستم پیچیده استفاده میکند که شامل هورمونها و مواد معدنی مانند سدیم و پتاسیم میباشد. اما گاهی اوقات این تعادل موقتا بهم میخورد و شما در حالیکه احساس میکنید مانند اسفنج شدهاید، از خواب بیدار میشوید!
خوردن بیش از حد سدیم، از غذاهای شور و بسیار فراوری شده، اغلب باعث احتباس آب میشود. سدیم، نقش بسیار مهمی در بدن ایفا میکند، اما مقدار آن در جریان خون شما باید در یک محدودهی نسبتا کوچک باشد.
بنابراین اگر شما یک وعدهی غذایی بسیار شور مصرف کنید (که مقدار زیادی سدیم در جریان خون شما خالی میکند) بدن شما برای رقیق کردن آن، مایعات را در بدن نگه میدارد و شما تأثیر آن را صبح روز بعد در صورت و دستان پف کرده خواهید دید!
گاهی اوقات، یک وعدهی غذایی سرشار از کربوهیدراتهای تصفیه شده، میتواند باعث این مسئله شود. اگر در غروب، غذایی بخورید که عمدتا شامل مواد شیرین و نشاستهای مانند پاستا، برنج سفید و نوشیدنیهای شیرین باشد، این کار باعث افزایش سریع قند خونتان میشود و به بدنتان علامت میدهد تا انسولین ترشح کند؛ هورمونی که به بدن کمک میکند تا قند را از جریان خون به سلولها بفرستد.
اما مقادیر زیاد انسولین نیز باعث میشود که بدن، سدیم و مایعات را حفظ کند. از آنجا که یک وعدهی غذایی پر از کربوهیدرات میتواند باعث افزایش انسولین شود، بدنبال آن، احتباس مایعات نیز اتفاق میافتد.
سایر هورمونها نیز میتوانند بر این مسئله تاثیرگذار باشند. تغییرات هورمونی که در بدن زنان در سیکلهای ماهیانه اتفاق میافتد نیز، باعث افزایش وزن آب میشود. اغلب به اندازه 1 یا 2 کیلوگرم که میتواند بمدت یک هفته یا بیشتر طول بکشد. شما نمیتوانید جلوی نوسانات سطح هورمونها را بگیرید، اما تغییر در رژیم غذایی میتواند مقداری کمک کند.
افزایش موقت وزن آب، اغلب میتواند با چند تغییر ساده در رژیم غذایی کنترل شود. اگرچه شرایط پزشکی و داروهای خاصی نیز وجود دارند که باعث احتباس مایعات میشوند. بنابراین اگر بطور مکرر یا طولانی مدت، دچار افزایش وزن آب هستید، با پزشکتان صحبت کنید.
از مواد غذایی استفاده کنید که تا حد ممکن به حالت طبیعیشان نزدیک باشند، زیرا هرچه غذا بیشتر فراوری شده باشد، به احتمال زیاد، سدیم بیشتری دارد. از میان وعدههای شور، سوپها، ادویهها و سسها و همچنین از نمکدان در هنگام پخت و پز و روی میز غذا کمتر استفاده کنید.
بجای کربوهیدراتهای تصفیه شده مانند نان سفید، پاستای معمولی و برنج سفید، از انواع غلات کامل استفاده کنید. زیرا هضم آنها بیشتر طول میکشد و وقتی آنها را میخورید، کمتر باعث افزایش شدید قند خون و انسولین میشوند. بجای نوشیدنیهای شیرین، از آب یا چای استفاده کنید.
بنظر میآید که این کار، آخرین کاری باشد که بخواهید انجام دهید؛ یعنی در حالیکه احساس میکنید بدنتان بیش از حد مایع دارد، مایعات بیشتری وارد آن کنید! اما نوشیدن مایعات، کمک میکند تا آب و نمک اضافی، از بدنتان خارج شود. روزی 6 تا 8 لیوان آب بنوشید.
پتاسیم، نقش مهمیدر حفظ تعادل مایعات بدن ایفا میکند، و باید با سدیم در یک تعادل مناسب باشد. پتاسیم به وفور در میوهها و سبزیجات یافت میشود، اما اکثر مردم، پتاسیم کافی از رژیم غذاییشان دریافت نمیکنند. سعی کنید که در هر میان وعده یا وعدهی اصلی، یک واحد میوه یا سبزی مصرف کنید.